مزایده چیست؟ راهنمای جامع نحوه اجرای مزایده
- خانه
- مزایده چیست؟ راهنمای جامع نحوه اجرای مزایده
به عنوان وکیل دادگستری با سال‌ها تجربه در دعاوی مربوط به فروش اموال دولتی و خصوصی، در نخستین گام توضیح می‌دهم که مزایده نه صرفا یک رقابت ساده برای پیشنهاد بالاترین قیمت، بلکه روندی حقوقی اداری است که با قواعد صریح قانون برگزاری مناقصات، آیین‌نامه معاملات دولتی و مواد ۴۶۲ تا ۴۷۹ قانون مدنی سامان می‌یابد. در این مقاله می‌آموزید مزایده دقیقا چیست، چه انواعی دارد، مهم‌ترین تشریفات حقوقی و اداری آن کدام است، و چگونه می‌توان هر مرحله—از انتشار آگهی تا تنظیم صورت‌جلسه نهایی—را به‌درستی اجرا کرد تا نتیجه قطعی و غیرقابل ابطال باشد. چنانچه خواننده با زیر‌و‌بم این فرآیند آشنا نباشد، خطر ابطال معامله، تضییع حق خریدار یا فروشنده، و حتی تعقیب کیفری به اتهام اخلال در رقابت قانونی وجود دارد. برعکس، درک درست قواعد مزایده افزون بر تضمین انتقال مالکیت، امنیت سرمایه و اعتبار حرفه‌ای مسئولان برگزار‌کننده را نیز حفظ می‌کند؛ امری که در پرونده‌های پرتکرار دادگاه‌های عمومی، دیوان عدالت اداری و هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری جلوه‌ای عینی یافته است.
اگر می‌خواهید با اطمینان کامل وارد این عرصه شوید—چه به عنوان فروشنده دارایی، چه به عنوان خریدار یا مسئول کمیسیون معاملات—از شما دعوت می‌کنم سطر‌به‌سطر این راهنمای جامع را دنبال کنید؛ چرا که در ادامه، تمام الزامات قانونی، نکته‌های عملی و ظرایف حقوقی برگزاری یک مزایده بی‌نقص را با زبانی روشن و مستند به متن قوانین کشور برای شما می‌گشایم.
در مقام وکیل دادگستری، نخست لازم می‌دانم چشم‌اندازی جامع از آنچه در این فصل خواهید خواند ترسیم کنم. در این بخش، تعریف دقیق مزایده را در چارچوب قوانین ایران ارائه می‌دهم، پیامدهای بی‌اطلاعی از آن را گوشزد می‌کنم و تفاوت‌های ظریفش با مناقصه را می‌کاوم. سپس به مبانی قانونیِ پراهمیتی می‌پردازم که ستون فقرات تشریفات فروش اجباری اموال در محاکم و سازمان‌های دولتی به شمار می‌آید؛ در پایان نیز ماهیت حقوقی و ارکان معامله مزایده را به زبان ساده ولی موشکافانه تحلیل خواهم کرد تا هیچ خلأ مفهومی برای خواننده باقی نماند.
