انواع وکیل و تخصص های آنها را بشناسید
- خانه
- انواع وکیل و تخصص های آنها را بشناسید
در دنیای پرچالش امروز، آگاهی از حقوق قانونی و انتخاب وکیل متخصص میتواند تأثیر سرنوشت‌سازی بر نتیجه پروندههای حقوقی و کیفری داشته باشد. از دعاوی خانوادگی و اختلافات ملکی گرفته تا جرایم کیفری پیچیده و مسائل نوظهور حقوق دیجیتال، هر موضوعی ممکن است ابعاد حقوقی خاصی داشته باشد. در این مقاله تلاش کرده‌ایم به‌صورت جامع شما را با انواع وکیل در ایران و حوزه‌های تخصصی آنها آشنا کنیم تا بتوانید با آگاهی بیشتر، بهترین تصمیم را برای انتخاب وکیل و حل مشکلات حقوقی خود بگیرید.
وکالت یکی از مشاغل تخصصی و حساس در حوزه حقوق است که نیازمند تحصیلات دانشگاهی در رشته حقوق و دریافت پروانه وکالت می‌باشد. وکیل، فردی متخصص است که با دانش و تجربه خود به افراد در امور حقوقی مشاوره داده و در صورت نیاز، از حقوق آنها در مراجع قضایی و اداری دفاع میکند. هدف اصلی افراد از انعقاد قرارداد وکالت، استفاده از تخصص یک وکیل برای پیگیری دعاوی، دفاع از حق قانونی و اطمینان از شنیده شدن صدای خود در محاکم است. با این حال، یکی از اشتباهات رایج در جامعه این است که برخی افراد وکیل دادگستری را با مشاور یا کارشناس حقوقی یکسان می‌دانند، در حالی که این دو جایگاه و وظایف متفاوتی دارند. به همین دلیل، پیش از بررسی انواع وکیل، ابتدا لازم است تفاوت وکیل با مشاور حقوقی را توضیح دهیم.
گرچه وکیل دادگستری و مشاور حقوقی هر دو تحصیلات دانشگاهی در رشته حقوق دارند، اما مسیر شغلی آنها با یکدیگر متفاوت است. برای تبدیل شدن به وکیل، فرد باید پس از اخذ مدرک کارشناسی حقوق، در آزمون وکالت شرکت کرده و نمره قبولی کسب کند. سپس دوره ۱۸ ماهه کارآموزی را نزد یک وکیل سرپرست بگذراند تا در نهایت موفق به دریافت پروانه وکالت شود.
در مقابل، مشاور یا کارشناس حقوقی نیازی به گذراندن این مراحل ندارد و میتواند بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی از مقطع کارشناسی، در سازمان‌ها و شرکت‌ها به‌عنوان مشاور حقوقی مشغول به کار شود.
یکی دیگر از تفاوت‌های مهم میان این دو، محدودیت شغلی است:
وکلا اجازه ندارند به‌طور رسمی در شرکت‌ها و سازمان‌ها استخدام شوند.
اما مشاوران حقوقی میتوانند بدون محدودیت در بخش‌های مختلف سازمانی فعالیت کنند.
در نتیجه میتوان گفت: هر وکیل میتواند نقش مشاور حقوقی را هم ایفا کند، اما یک مشاور حقوقی وکیل محسوب نمی‌شود؛ زیرا پروانه وکالت ندارد.
در مسیر پیگیری امور حقوقی یا دفاع در محاکم، انتخاب وکیل مناسب میتواند سرنوشت پرونده را تغییر دهد. در ادامه یک راهنمای جامع و سئو شده درباره انواع وکیل و حوزه‌های تخصصی متداول در ایران آماده کرده‌ام تا بدانید هر وکیل در چه موضوعاتی میتواند به شما کمک کند و چه زمانی باید سراغ کدام تخصص بروید.
وظایف و نمونه پروندهها: دعاوی طلاق، نفقه، مهریه، حضانت، ملاقات فرزند، اصلاح یا فسخ نکاح، تقسیم ارث مرتبط خانواده، نکات وکالتی در قراردادهای پیش از ازدواج.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ اختلاف خانوادگی، درخواست طلاق یا تنظیم توافق‌نامه‌های خانوادگی.
نکات انتخاب: تجربه در پروندههای حضانت و طلاق، حساسیت و توانایی مذاکره برای توافق‌های خارج از دادگاه.
وظایف و نمونه پروندهها: دفاع از متهم در جرائم کیفری (سرقت، کلاهبرداری، ضرب و جرح، جرائم اینترنتی، مواد مخدر و غیره)، حضور در مراحل بازجویی و بازداشت، اعاده دادرسی و تجدیدنظر.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ اگر متهم یا مجنی‌علیه پرونده کیفری هستید یا احضاریه/قرار بازداشت دریافت کرده‌اید.
نکات انتخاب: تجربه در پروندههای کیفری و آشنایی با رویه‌های بازپرسی و اجرای قرارهای تأمینی.
وظایف و نمونه پروندهها: دعاوی مالکیت، تصرف عدوانی، خلع ید، الزام به فک رهن، اختلافات سندی، ابطال قراردادها، دعاوی ثبتی و شکایت از ثبت اسناد.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ اختلاف بر سر ملک، مشاعات، انتقال سند، یا مشکلات مربوط به اسناد رسمی و ثبتی.
نکات انتخاب: آشنایی با قوانین ثبت و رویه‌های ثبتی و تجربه در پروندههای ملکی پیچیده.
وظایف و نمونه پروندهها: ثبت شرکت، تنظیم اساسنامه و قرارداد سهامداران، حل‌وفصل اختلافات شرکتی، دعاوی تجاری، دعاوی مربوط به ورشکستگی.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ هنگام تأسیس کسب‌وکار، اختلاف بین شرکا یا قراردادهای بزرگ تجاری.
نکات انتخاب: تجربه در مشاوره تجاری و آشنایی با قوانین تجارت و آیین‌نامه‌های مرتبط.
وظایف و نمونه پروندهها: تنظیم و بازبینی قراردادها، مطالبه خسارت ناشی از تخلف قراردادی، فسخ و اجرای قرارداد.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ قبل از امضای قراردادهای مهم یا در صورت نقض قرارداد توسط طرف مقابل.
نکات انتخاب: دقت در نوشتن شروط و بندهای حفاظتی در قراردادها و سابقه در پروندههای مشابه.
وظایف و نمونه پروندهها: دعاوی حقوق و مزایا، فسخ قرارداد کار، حق بیمه، شکایت علیه کارفرما، پیگیری مطالبات در مراجع کاری و اداره کار.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ اختلافات شغلی، اخراج، عدم پرداخت دستمزد یا مسائل بیمه‌ای.
نکات انتخاب: آشنایی با قانون کار و آیین‌نامه‌های مربوط و تجربه در دعاوی کارگر/کارفرما.
وظایف و نمونه پروندهها: مشاوره مالیاتی، تنظیم اظهارنامه، دفاع در برابر جرائم و مطالبه مالیات، پیگیری اختلاف با سازمان امور مالیاتی.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ هنگام رسیدگی مالیاتی، ممیزی یا اختلاف درباره بدهی مالیاتی.
نکات انتخاب: تسلط بر قوانین مالیاتی و آیین‌های اجرای آن و تجربه در دفاع از پروندههای مالیاتی.
وظایف و نمونه پروندهها: دعاوی وصول چک، دعاوی مرتبط با قراردادهای بانکی، امضا و ضمانت‌نامه‌ها.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ چک برگشتی، مطالبات بانکی یا اختلاف با بانک.
نکات انتخاب: آشنایی با قانون تجارت و نحوه اجرای اسناد تجاری.
وظایف و نمونه پروندهها: ثبت علامت تجاری، حق چاپ و نشر، دعاوی کپی‌رایت، نقض پتنت، جرایم سایبری و اختلافات فضای مجازی.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ حفاظت از آثار هنری/صنعتی، حل‌وفصل دعاوی آنلاین و قراردادهای نرم‌افزاری.
نکات انتخاب: آشنایی با قوانین بین‌المللی و مقررات فضای مجازی.
وظایف و نمونه پروندهها: قراردادهای بین‌المللی، دعاوی فرامرزی، امور مهاجرت و پناهندگی، حمایت حقوقی در دعاوی خارجی.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ معاملات برون‌مرزی، دعاوی با عنصر خارجی یا مسائل مهاجرتی.
نکات انتخاب: تسلط به زبان خارجی و آگاهی از مقررات بین‌المللی و قواعد اجرای احکام خارجی.
وظایف و نمونه پروندهها: طرح شکایت علیه آرای اداری و اقدامات مقامات دولتی، ابطال تصمیمات اداری و شکایت در دیوان عدالت اداری.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ اعتراض به تصمیمات سازمانی، احکام اداری یا حکمی که توسط نهادهای دولتی صادر شده است.
نکات انتخاب: تجربه در دعاوی اداری و آشنایی با تشریفات دیوان عدالت اداری.
وظایف و نمونه پروندهها: نمایندگی طرفین در داوری‌های داخلی و بین‌المللی، تنظیم شروط داوری در قراردادها، اجرای حکم داوری.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ وقتی در قراردادها شرط داوری وجود دارد یا طرفین می‌خواهند از مسیر داوری استفاده کنند.
نکات انتخاب: آشنایی با آیین‌نامه‌های داوری و تجربه در پروندههای داوری.
وظایف و نمونه پروندهها: پیگیری اجرای احکام دادگاه، اجرای اسناد رسمی، اعتراض به نحوه اجرای حکم.
چه زمانی به او نیاز دارید؟ پس از صدور حکم قطعی و در مرحله اجرا برای وصول مطالبات یا اجرای دستور دادگاه.
نکات انتخاب: آشنایی با تشریفات اجرای احکام و تعامل با اجرای ثبت و دادگستری.
وکالت یک عقد حقوقی است که طی آن، فردی به‌عنوان موکل، اختیار انجام امور خود را به فرد دیگری به‌نام وکیل واگذار میکند. در این قرارداد (وکالت‌نامه)، حدود اختیارات، وظایف و حقوق هر دو طرف به‌طور دقیق مشخص میشود. در حقیقت، وکیل نماینده و واسطه موکل در انجام امور حقوقی و قضایی به شمار می‌آید.
اگر جنسیت وکیل (زن یا مرد بودن) را کنار بگذاریم، در ایران به‌طور کلی وکلا به دو گروه اصلی تقسیم میشوند:
وکلای عضو کانون وکلای دادگستری (نهاد مستقل)
وکلای مرکز وکلای قوه قضاییه (نهاد وابسته به قوه قضاییه)
علاوه بر این تقسیم‌بندی کلی، وکلا از نظر نوع پروانه و شرایط فعالیت نیز انواع مختلفی دارند:
وکیل پایه یک دادگستری (کانون وکلا): دارای بالاترین سطح اختیارات در رسیدگی به تمامی دعاوی حقوقی و کیفری.
کارآموز وکالت (کانون وکلا): فردی که پس از قبولی در آزمون وکالت، دوره کارآموزی خود را می‌گذراند و اختیارات محدودتری دارد.
وکیل موضوع ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه (مرکز مشاوران حقوقی قوه قضاییه): وکلایی که پروانه خود را از مرکز وکلای قوه قضاییه دریافت کرده‌اند.
کارآموز ماده ۱۸۷: مشابه کارآموزان کانون وکلا اما زیر نظر مرکز مشاوران حقوقی قوه قضاییه.
وکیل اتفاقی: فردی غیر وکیل که با اخذ مجوز موقت و استثنایی، میتواند فقط در یک پرونده مشخص به وکالت بپردازد.
وکیل تسخیری: وکیلی که از سوی دادگاه برای متهمی که توانایی مالی برای گرفتن وکیل ندارد، تعیین میشود.
وکیل معاضدتی: وکیلی که از سوی کانون وکلا برای افراد بیبضاعت یا کم‌درآمد به‌طور رایگان یا با هزینه بسیار کم معرفی میشود.
وکیل تعیینی: وکیلی که با انتخاب مستقیم موکل و عقد قرارداد وکالت فعالیت میکند.
وکیل رسمی و مدنی: وکیلی که از طریق تنظیم وکالت‌نامه در دفترخانه اسناد رسمی، اختیاراتی برای انجام امور غیرقضایی مانند خرید و فروش یا انجام امور اداری دریافت میکند.
وکیل کاری (وکیل غیررسمی): شخصی که بدون پروانه وکالت و صرفاً با اعتماد موکل برای پیگیری برخی امور کاری انتخاب میشود؛ اما اختیارات او محدود بوده و معمولاً جنبه رسمی ندارد.
به‌طور کلی وکلا از لحاظ مراجع و نوع اختیاراتی که دارند، به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
وکیل دادگستری فردی است که پس از تحصیل در رشته حقوق، قبولی در آزمون وکالت و گذراندن دوره کارآموزی، موفق به اخذ پروانه وکالت میشود. این دسته از وکلا اختیار کامل برای حضور در دادگاه‌ها، مراجع قضایی و اداری و پیگیری انواع دعاوی حقوقی و کیفری دارند. حدود اختیارات وکیل دادگستری در وکالت‌نامه رسمی درج شده و او میتواند از طرف موکل در تمامی مراحل دادرسی شرکت کند.
وکیل مدنی یا همان وکیل رسمی، فردی است که بدون نیاز به پروانه وکالت دادگستری، صرفاً با تنظیم وکالت‌نامه در دفاتر اسناد رسمی، اختیار انجام برخی امور مشخص را از موکل دریافت میکند. این اختیارات معمولاً محدود به کارهای غیرقضایی و اداری است؛ مانند:
خرید و فروش ملک،
فسخ یا تمدید قرارداد اجاره،
مراجعه به سازمان‌ها و ادارات،
وکالت در طلاق یا سایر امور شخصی.
بنابراین، تفاوت اصلی بین این دو در حوزه فعالیت آن‌هاست: وکیل دادگستری اختیار دفاع و پیگیری دعاوی در مراجع قضایی دارد، در حالی‌که وکیل مدنی تنها در امور غیرقضایی و اداری میتواند نماینده موکل باشد.
برای اینکه فردی بتواند به‌عنوان وکیل دادگستری فعالیت کند، باید پروانه وکالت داشته باشد. در حال حاضر دو مرجع اصلی در ایران مجوز وکالت صادر میکنند:
کانون وکلای دادگستری نهادی مستقل و قدیمی است که با برگزاری آزمون سراسری و دوره کارآموزی، به فارغ‌التحصیلان حقوق واجد شرایط پروانه وکالت اعطا میکند. وکلای این کانون استقلال حرفه‌ای دارند و تحت نظارت مستقیم قوه قضاییه قرار نمی‌گیرند. همین موضوع باعث شده بسیاری، وکلای کانون را به دلیل استقلال نهادی، قابل‌اعتمادتر بدانند.
در سال‌های اخیر، مرکز مشاوران قوه قضاییه نیز طبق ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه، اقدام به جذب وکیل کرده است. این وکلا پس از قبولی در آزمون کتبی و گذراندن مصاحبه و گزینش، پروانه وکالت دریافت میکنند. تفاوت اصلی آنها با وکلای کانون در وابستگی به قوه قضاییه است. ضمن اینکه این مرکز در برخی مسائل، از جمله پرداخت مالیات‌های مربوط به پروانه، تسهیلات و مساعدت بیشتری برای وکلا در نظر گرفته است.
نکته مهم: از نظر صلاحیت حقوقی و کیفری در دعاوی، وکلای هر دو مرجع اختیار و توانایی مشابهی دارند و میتوانند در محاکم دادگستری از حقوق موکل دفاع کنند.
وکلای دادگستری پس از قبولی در آزمون، پیش از دریافت پروانه پایه یک، باید دوره‌ای تحت عنوان کارآموزی وکالت را سپری کنند. این دوره معمولاً ۱۸ ماه به طول می‌انجامد و در طی آن، کارآموز باید زیر نظر یک وکیل سرپرست فعالیت داشته باشد. بر همین اساس، وکلا در ابتدا به دو گروه تقسیم میشوند:
وکلای پایه یک پس از گذراندن دوره کارآموزی و موفقیت در آزمون پایان دوره، پروانه پایه یک دریافت میکنند و میتوانند در تمام محاکم و دعاوی (اعم از حقوقی، کیفری، خانواده و دیوان عالی کشور) فعالیت کنند. این گروه بالاترین سطح صلاحیت در حوزه وکالت را دارند.
کارآموزان وکالت، صلاحیت محدودتری نسبت به وکلای پایه یک دارند. برای مثال:
سقف خواسته در دعاوی مالی برای آنها محدود است (معمولاً تا ۲ میلیارد ریال).
حق پذیرش پرونده در دیوان عالی کشور را ندارند.
در برخی دعاوی خاص مانند طلاق، نکاح، نسب، حجر، وقف، وصیت، ثلث و حبس امکان وکالت ندارند.
نمی‌توانند در پروندههای سنگین کیفری با مجازات‌های حدی یا تعزیری درجه ۵ و بالاتر فعالیت کنند.
کارآموزان کانون وکلا تحت نظارت مستقیم وکیل سرپرست فعالیت دارند و به‌تدریج تجربه لازم را کسب میکنند.
کارآموزان ماده ۱۸۷ نیز محدودیت‌های مشابهی دارند، اما شرایط و ضوابط آنها کمی متفاوت است. برای مثال، در دیوان عالی کشور یا دعاوی خاص خانواده نمی‌توانند فعالیت داشته باشند.
در نهایت، هر دو گروه پس از طی دوره کارآموزی و موفقیت در آزمون نهایی، میتوانند پروانه پایه یک وکالت دریافت کرده و بدون محدودیت در تمام محاکم فعالیت نمایند.
وکلا بسته به حوزه فعالیت و نوع پروندهها، در تخصص‌های مختلف دسته‌بندی میشوند. شناخت این تخصص‌ها به شما کمک میکند تا برای هر نوع پرونده، وکیل مناسب را انتخاب کنید.
وکیل ملکی کسی است که با قوانین و مقررات مربوط به املاک، زمین و قراردادهای ملکی به‌طور کامل آشنایی دارد و تجربه قابل توجهی در این زمینه دارد (معمولاً بیش از ۱۵۰ پرونده ملکی).
موارد فعالیت: خرید و فروش ملک، خلع ید، اختلافات سندی، اجاره و فسخ قراردادهای ملکی، دعاوی ثبتی و مشاعات.
اگر به وکیل ملکی نیاز دارید و ساکن تهران یا البرز هستید، می‌توانید به صفحه خدمات وکیل ملکی در کرج مراجعه کنید.
وکیل کیفری به پروندههایی میپردازد که در آنها جرمی علیه شخص دیگر صورت گرفته است و حقوق فرد قربانی به صورت عمدی تضییع شده است.
مثال: فردی با برنامه‌ریزی قبلی، مال شما را به سرقت می‌برد و مرتکب جرم کیفری میشود.
وظایف: دفاع از متهم، حضور در بازجویی و بازداشت، پیگیری پروندههای سرقت، کلاهبرداری، ضرب و جرح، جرائم اینترنتی و مواد مخدر.
وکیل حقوقی به موضوعات مرتبط با حقوق خصوصی و اختلافات غیرکیفری میپردازد، جایی که جرمی رخ نداده اما حقوق افراد درگیر اختلاف شده است.
مثال: شخصی مبلغی قرض گرفته و نتوانسته به وعده خود عمل کند، یا اختلاف قراردادهای خصوصی بین افراد.
وظایف: تنظیم قراردادها، مطالبه حقوق مالی، پیگیری دعاوی حقوقی و حل و فصل اختلافات غیرکیفری.
وکیل خانواده کسی است که تخصص کامل در امور خانواده دارد و میتواند در دعاوی مختلف این حوزه مشاوره و وکالت ارائه دهد.
موارد فعالیت: طلاق، مهریه، حضانت، نفقه، ملاقات فرزند، اصلاح یا فسخ نکاح، تقسیم ارث مرتبط با خانواده.
اگر به وکیل خانواده نیاز دارید، می‌توانید از خدمات سایت‌هایی مانند پارس وکیل بهره ببرید.
وکیل مهاجرت به پروندههایی مرتبط با قوانین مهاجرت، اقامت، پناهندگی و ویزا میپردازد.
وظایف: مشاوره مهاجرت، تنظیم مدارک و تقاضاها، نمایندگی موکل در امور بین‌المللی و کمک به دریافت اقامت قانونی.
وکیل بین‌الملل در دعاوی فرامرزی، قراردادهای بین‌المللی و اختلافات تجاری یا حقوقی با عنصر خارجی فعالیت دارد.
وظایف: تنظیم قراردادهای بین‌المللی، نمایندگی در دعاوی خارج از کشور، پیگیری پروندههای بین‌المللی و امور حقوقی مرتبط با سازمان‌ها و شرکت‌های خارجی.
وکلا از نظر میزان اختیار و نحوه انتخاب توسط موکل به سه دسته تقسیم میشوند:
وکیل تعیینی کسی است که شخص موکل به طور مستقیم و با قصد و اراده خود، او را برای وکالت انتخاب میکند. در این حالت موکل اختیار کامل دارد تا وکیل مورد نظر خود را تعیین کرده و حدود اختیارات او را مشخص نماید.
در وکالت تسخیری، دادگاه‌ها در امور کیفری و برای دفاع از متهم در جرایمی خاص، وکالت را به وکیل دادگستری ارجاع می‌دهند. این امر زمانی اتفاق می‌افتد که خود موکل اقدامی برای انتخاب وکیل نکرده باشد و تعیین وکیل تسخیری الزامی است.
در دعاوی حقوقی، اگر شخص توان مالی برای انتخاب وکیل نداشته باشد، کانون وکلا اقدام به معرفی وکیل و ارائه خدمات معاضدتی میکند. بر اساس ماده ۳۱ تا ۳۳ قانون وکالت، هر وکیل موظف است سالانه حداقل سه پرونده حقوقی را به عنوان معاضدت قبول کند.
وکلا از نظر مرجع صدور پروانه وکالت به دو دسته تقسیم میشوند:وکیل دادگستری (عضو کانون وکلا یا مرکز وکلای قوه قضاییه)
وکیل اتفاقی
وکیل اتفاقی فردی است که بدون پروانه وکالت، با داشتن معلومات کافی حقوقی، میتواند برای خویشاوندان نسبی و سببی خود تا درجه دوم از طبقه سوم، امور حقوقی یا کیفری را پیگیری کند. هر فرد تنها سه بار در سال میتواند به عنوان وکیل اتفاقی عمل کند.
وکیل دادگستری: تمامی اشخاص حقوقی میتوانند وکیل دادگستری برای پیگیری پروندههای خود در محاکم انتخاب کنند.
نماینده حقوقی: اشخاص حقوقی عمومی میتوانند علاوه بر وکیل دادگستری، شخصی از میان کارمندان رسمی یا اداره حقوقی خود را به عنوان نماینده حقوقی معرفی کنند.
ما اشخاص حقوقی خصوصی تنها میتوانند وکیل دادگستری انتخاب کنند و معرفی نماینده حقوقی از سوی آنها قابل قبول نیست.
وکیل دادگستری: تمامی اشخاص حقوقی میتوانند وکیل دادگستری برای پیگیری پروندههای خود در محاکم انتخاب کنند.
وکیل رسمی: دارای پروانه معتبر و فعالیت قانونی در محاکم.
وکیل عادی: افرادی که بدون پروانه وکالت، به صورت محدود و غیررسمی به وکالت می‌پردازند.
وکیل مطلق: وکیلی که اختیار کامل در انجام امور محوله را دارد و میتواند به نمایندگی از موکل اقدام کند.
وکیل مقید: وکیلی که اختیارات او محدود به امور مشخصی است و نمی‌تواند خارج از حدود تعیین‌شده عمل کند.
پاسخ به این پرسش ساده نیست؛ چراکه دلایل و شرایط متعددی وجود دارد که انسان‌ها را نیازمند استفاده از خدمات وکیل دادگستری میکند. مهم‌ترین و روشن‌ترین دلیل را میتوان در قوانین آیین دادرسی مشاهده کرد. بر اساس قانون، هر فردی که بخواهد از حقوق خود دفاع کند یا برای رسیدگی به پرونده‌ای وارد دادگاه شود، باید یا به قوانین و مقررات آگاهی کامل داشته باشد، یا از فردی متخصص کمک بگیرد. در واقع، زمانی صحبت‌ها و اقدامات شما در دادگاه اعتبار دارد که به زبان حقوق و قانون بیان شود. به همین دلیل، قانون‌گذار پیش‌بینی کرده است که افراد یا خود دارای دانش حقوقی و پروانه وکالت باشند، یا این مسئولیت را به یک وکیل معتبر و مورد اعتماد بسپارند. پروانه وکالت یکی از مهم‌ترین مدارکی است که به واسطه آن اجازه حضور و دفاع در مراجع قضایی صادر میشود. علاوه بر این، در بسیاری موارد دیگر نیز وجود وکیل ضروری است. هر زمان که شما خودتان قادر یا مایل به انجام کاری نباشید، می‌توانید اختیار آن را به فردی مورد اعتماد واگذار کنید. این اختیار از طریق تنظیم قرارداد یا قولنامه رسمی در دفاتر اسناد رسمی به وکیل سپرده میشود و او بر اساس مفاد و اختیارات تعیین‌شده، میتواند به‌جای شما اقدام کند. به بیان دیگر، چه برای دفاع در مراجع قضایی و چه برای انجام امور اداری و حقوقی، وجود وکیل متخصص میتواند روند کار شما را ساده‌تر، قانونی‌تر و مطمئن‌تر سازد.
در مجموعه وکلای ایران، هدف اصلی ارائه خدمات حقوقی حرفه‌ای و تخصصی به افراد و اشخاص حقوقی است. شناخت انواع وکیل و تخصص‌های آن، از جمله وکیل پایه یک دادگستری، وکیل مدنی، کیفری، خانواده، ملکی و حقوقی، و همچنین وکلای تعیینی، تسخیری و معاضدتی، به شما کمک میکند تا بهترین انتخاب را برای پرونده خود داشته باشید. اعضای تیم وکلای ایران دارای پروانه معتبر و تجربه کافی در دعاوی مختلف هستند و میتوانند از حقوق موکل به‌طور کامل دفاع کنند. چه در امور خانوادگی، حقوقی و ملکی، چه در دعاوی کیفری و بین‌المللی، وکلای مجموعه با تخصص و مهارت خود، همراه مطمئن شما در مسیر قانونی خواهند بود. پیش از انتخاب وکیل، بررسی تخصص، سابقه و صلاحیت حرفه‌ای او اهمیت زیادی دارد و مجموعه وکلای ایران این اطمینان را به شما می‌دهد که خدمات حقوقی با بالاترین کیفیت ارائه شود. با استفاده از این خدمات، می‌توانید از حقوق خود به بهترین شکل دفاع کرده و مسیر پروندههای خود را با اطمینان بیشتری طی کنید.
انواع وکیل شامل وکیل پایه یک دادگستری، کارآموز وکالت، وکیل تسخیری، وکیل معاضدتی، وکیل اتفاقی، وکیل رسمی، وکیل عادی، وکیل مطلق و وکیل مقید میشوند.
وکیل پایه یک صلاحیت کامل در رسیدگی به تمامی دعاوی دارد، اما کارآموز وکالت (پایه ۲) با محدودیتهایی روبروست، مانند سقف مالی پروندهها و عدم امکان وکالت در دیوان عالی کشور.
وکیل تسخیری توسط دادگاه و برای متهمانی که توانایی گرفتن وکیل ندارند در جرایم سنگین مانند قتل یا جرایم سنگین کیفری انتخاب میشود.
وکیل معاضدتی توسط کانون وکلا به افراد بیبضاعت در دعاوی حقوقی معرفی میشود، در حالی که وکیل تسخیری مخصوص دعاوی کیفری است.
وکیل اتفاقی شخصی است که پروانه دائم وکالت ندارد، اما با داشتن دانش حقوقی و برای خویشاوندان نزدیک خود (تا درجه معین) حداکثر سه بار در سال میتواند وکالت کند.
وکیل رسمی قرارداد وکالتش در دفاتر اسناد رسمی ثبت میشود، اما وکیل عادی صرفاً با قرارداد خصوصی بین او و موکل فعالیت میکند.
در وکالت مطلق، وکیل اختیار انجام تمامی امور حقوقی و مالی موکل را دارد، مگر مواردی که قانوناً نیاز به اجازه خاص دارد.
در وکالت مقید، اختیارات وکیل محدود به موضوع یا دعوای خاصی است، مثل پیگیری پرونده مهریه یا فروش یک ملک خاص.
پروندههایی مانند قتل، سرقت، کلاهبرداری، جعل، جرایم اینترنتی و دیگر جرایم جزو حوزه تخصصی وکیل کیفری هستند.
پروندههای مربوط به طلاق، مهریه، نفقه، حضانت فرزند، جهیزیه و دیگر دعاوی خانوادگی توسط وکیل خانواده پیگیری میشود.
وکیل حقوقی به پروندههایی میپردازد که مربوط به حقوق خصوصی افراد است (مثل قراردادها، بدهیها، خسارتها) در حالی که وکیل کیفری به جرایم و مجازاتها رسیدگی میکند.
وکیل ملکی تخصص در دعاوی مربوط به املاک، مالکیت، سرقفلی، اجاره، خلع ید، افراز، فروش ملک مشاع و مشکلات سندی دارد.
بله، اشخاص حقوقی حقوق خصوصی فقط از وکیل دادگستری استفاده میکنند؛ اما اشخاص حقوقی عمومی میتوانند علاوه بر وکیل، نماینده حقوقی هم معرفی کنند.
نماینده حقوقی معمولاً کارمند رسمی یک سازمان یا اداره است که از طرف آن سازمان در محاکم حاضر میشود، اما وکیل دادگستری شخص مستقلی است با پروانه وکالت.
بله، همه اشخاص حقیقی و حقوقی میتوانند وکیل انتخاب کنند، مگر در مواردی که قانون تصریح کرده باشد که وکالت ممنوع است (مثل برخی دعاوی خانوادگی خاص).
تخصص وکیل در موضوع پرونده، تجربه کاری، میزان موفقیت در پروندههای مشابه، پروانه معتبر از کانون وکلا یا مرکز مشاوران و همچنین شفافیت در حقالوکاله اهمیت زیادی دارد.
بله، موکل میتواند در هر زمان وکیل خود را عزل کند، مگر این که وکالت به صورت بلاعزل تنظیم شده باشد.
بله، وکیل میتواند استعفا دهد؛ اما موظف است تا زمان معرفی وکیل جدید یا رفع مشکل، امور فوری پرونده را پیگیری کند.
در بیشتر دعاوی خیر، اما در برخی پروندههای کیفری سنگین مثل قتل و قصاص، حضور وکیل الزامی است.
از طریق وبسایت کانون وکلای دادگستری یا مرکز مشاوران قوه قضائیه میتوان اعتبار پروانه وکالت هر وکیل را بررسی کرد.
